Video 101: Film Grain

Film stocks/Film grain

(iFilmmaking) Film stock là thuật ngữ dùng để chỉ những cuộn phim nhựa chưa quay. Khi đã quay rồi thì gọi là footage. Trong những ngày đầu của điện ảnh, film stocks rất kém nhạy sáng, nó đòi hỏi rất nhiều ảnh sáng thì mới có được một hình ảnh exposed tốt. 

Độ nhạy của film stock được phát triển để ngày càng nhạy sáng hơn, tuy nhiên hình ảnh thu được đều chứa những hạt lấm tấm ngẫu nhiên xuất hiện khắp nơi trên mọi khung hình. Những hạt này được gọi là film grain. Chúng được sinh ra bởi quá trình quang hóa của các thành phần chứa trong các lớp của film stocks. 

Các film stocks lúc đầu chứa rất nhiều grain, càng về sau thì càng giảm. ISO càng cao thì phim sẽ có càng nhiều film grain; ISO càng thấp thì càng ít film grain. Film stocks có ISO 50 sẽ có ít grain hơn so với film stocks có ISO 500. 

Grain ban đầu không phải là điều các nhà làm phim muốn. Mong muốn của họ là film stocks có độ nhạy sáng tốt và có ít grain nhất. Tuy nhiên, trong thời đại làm phim số, grain của phim nhựa lại trở thành một yếu tố không thể thiếu. Có nó trên hình ảnh thì phim số mới có được cái “chất” điện ảnh của phim nhựa trong tâm trí người xem. Film grain trở thành một yếu tố mang chất nghệ thuật, là ngôn ngữ của điện ảnh hiện nay.

Lưu ý rằng, mỗi nhà sản xuất film stocks lại tạo ra các film grain khác nhau, mỗi film grain mang lại hiệu ứng về cảm xúc cho người xem khác nhau. Một điều nữa, grain là hoàn toàn khác với gain (nếu nói nhanh thì dễ bị nhầm lẫn) đã được đề cập đến trong bài viết về Exposure đăng trên iFilmmaking trước đó.

Digital noise (nhiễu số)

Trong thời đại digital filmmaking, hình ảnh thu được từ các camera cũng chứa các hạt có vẻ giống như film grain, chúng được gọi là hạt điện tử (digital grain). Tuy nhiên, những hạt này không mang lại thẩm mỹ như film grain, mà ngược lại mang đến sự xấu xí cho hình ảnh. Do vậy, các hạt digital này được gọi là noise (nhiễu).

Trong lĩnh vực filmmaking, khi nói đến grain là nói đến các hạt trên phim nhựa, là đặc tính vật lý được sinh ra trong quá trình quang hóa. Hiệu ứng hạt giống như vậy sinh ra trong quá trình quay video số thì được gọi là digital noise. 

Digital noise liên quan trực tiếp đến độ nhạy sáng của bộ cảm biến số trên camera. Khi khuếch đại các tín hiệu cho bộ cảm biến số trên camera để ghi hình ta sẽ thu được các hình ảnh chứa noise. Không ai thích video bị noise và mọi quay phim, người làm phim đều tránh nó hết sức có thể. 

Điều này có nghĩa, bạn sẽ không thể sử dụng một cách thoải mái các yếu tố trên tam giác exposure. Bạn phải cố gắng giữ ISO/gain ở mức thấp nhất có thể. Hoặc phải sử dụng thêm đèn chiếu sáng, hoặc phải di chuyển đến địa điểm có điều kiện ánh sáng tốt hơn trước khi buộc phải tăng ISO lên. Bởi ISO càng cao thì noise càng lớn. 

Native ISO/ Amplified ISO

Cảm biến ảnh của camera số có một mức ISO được gọi là native ISO (ISO gốc), thường là mức ISO thấp nhất trong dải ISO. Native ISO là mức ISO mà camera sẽ sử dụng trước khi khuếch đại tín hiệu. Sử dụng native ISO là cách tốt nhất tạo ra những hình ảnh không có noise. 

Amplified ISO là các mức ISO mà khi sử dụng sẽ khuếch đại tín hiệu và dẫn đến noise cho hình ảnh. Sử dụng ở mức độ càng cao thì noise càng nhiều.

Sự phát triển của công nghệ ngày càng giúp cảm biến nhạy sáng hơn, giúp chúng ta có thể quay được những hình ảnh trong điều kiện ít ánh sáng với ISO cao mà vẫn tránh được noise tối thiểu

Tạo film grain cho digital video

Trong hầu hết các trường hợp, các nhà làm phim muốn loại bỏ noise và muốn thêm film grain vào digital video. Họ làm điều này trong khâu sản xuất hậu kỳ (post-production). Đầu tiên là cố gắng quay hình ảnh ở ISO thấp nhất cho phép để hình ảnh không có noise. Nếu có noise, họ phải sử dụng các công cụ để khử noise (denoise). Sau đó họ thêm một video overlay film grain được san từ một đoạn film stocks.
Có rất nhiều hãng cung cấp video footage film grain hiện nay, cả miễn phí lẫn có phí. Chỉ cần search Google là bạn sẽ tìm thấy một số đơn vị như Tropic Colour, CineColor, … FilmCovert Nitrate là một plugins cho các phần mềm NLE có sẵn các film grain để người dùng lựa chọn.

@ iFilmmaking.net 2021