Độ phân giải là gì?
Độ phân giải (resolution) là thuật ngữ dùng để chỉ độ nét tiềm năng của một hình ảnh (ít nhất là trong ngữ cảnh này). Nhiệm vụ xuyên suốt lịch sử điện ảnh là đạt được độ nét tối đa của hình ảnh.
Một cách khác dễ hiểu về độ phân giải là trả lời câu hỏi: “Tôi có thể chiếu hoặc in hình ảnh này với kích thước lớn đến mức nào và nó vẫn trông sắc nét và rõ ràng?”
Chúng tôi sẽ đi trả lời này bắt đầu với công nghệ kỹ thuật số: pixels
Pixels | Điểm ảnh
Hình ảnh kỹ thuật số được chia thành các phần tử hình ảnh riêng lẻ gọi là điểm ảnh hay pixels. Các photosites trên cảm biến hình ảnh kỹ thuật số có khả năng tạo ra các điểm ảnh có thể là bất kỳ màu nào trong một không gian màu cụ thể, sử dụng sự kết hợp của các yếu tố màu đỏ, xanh lá cây và xanh lam. Số lượng photosites mà cảm biến hình ảnh (trong máy ảnh) sử dụng để tạo ra các pixel riêng lẻ là phép đo hữu hạn khả năng phân giải của thiết bị.
Càng nhiều pixel được ghi lại, độ phân giải của hình ảnh đó sẽ càng cao. Tất cả mọi thứ đều có giá, hình ảnh lớn hơn, có độ phân giải cao hơn thường là lựa chọn tốt hơn cho việc xử lý hậu kỳ – khi xét về tính linh hoạt. Một hình ảnh lớn có thể được thay đổi kích thước để phù hợp với màn hình nhỏ hơn mà không làm giảm chất lượng, nhưng một hình ảnh nhỏ sẽ trở nên mờ và bị mất điểm ảnh nếu nó được tăng kích thước.
Số lượng pixel của hình ảnh thường được ghi lại dưới dạng phương trình, chẳng hạn như 1920 × 1080; 1920 là số pixels chiều ngang (dài), 1080 là số pixels chiều dọc (đứng), 1920 × 1080 = 2.073.600 pixels. Một hình ảnh 1920 × 1080 pixel chứa 2.073.600 pixels hoặc 2.073 megapixels (MP).
Tỉ lệ khung hình pixel (Pixel aspect ratio)
Video có tỷ lệ khung hình (hoặc hình dạng màn hình), điểm ảnh cũng có tỷ lệ khung hình. Trong hầu hết các trường hợp, tỷ lệ khung hình pixel là 1:1 hoặc hình vuông. Một số camera tạo ra hình ảnh có pixel hình chữ nhật, chẳng hạn như 1.458:1.
Pixel hình chữ nhật được sử dụng chủ yếu như một cách để kéo dài hình ảnh video tỷ lệ khung hình 4:3 độ nét tiêu chuẩn theo chiều ngang để vừa với màn hình 16: 9 mà không cần thêm pixel. Điều này sẽ phù hợp với hình ảnh rộng hơn mà không tăng số lượng pixel cần thiết, có nghĩa là kích thước tệp được giữ nguyên.
Standard definition – SD | Độ nét tiêu chuẩn
Hình ảnh SD là tiêu chuẩn cũ của truyền hình và video. Các kênh truyền hình không phải HD được phát ở định dạng SD, cũng như băng cassette VHS và DVD.
Có rất nhiều sự thay đổi trong danh mục SD, một số thay đổi tùy thuộc vào vị trí của bạn trên thế giới.
Ở châu âu, độ phân giải SD là 720 × 576 pixel, tạo ra hình ảnh 0,414 megapixel. Độ phân giải SD ở Mỹ là 720 × 480 pixel, tạo ra hình ảnh 0,345 megapixel.
High definition – HD | Độ nét cao
HD ‘tiêu chuẩn’
Độ phân giải HD ‘tiêu chuẩn’ là 1280 × 720 pixel, tạo ra hình ảnh 0,921 megapixel.
Độ phân giải này được sử dụng phổ biến cho internet, vì các tệp có độ phân giải HD cao hơn SD nhưng tải lên và phát trực tuyến dễ hơn.
Tỷ lệ khung hình pixel là hình vuông, dẫn đến hình ảnh chuẩn 16: 9.
Độ phân giải này còn được gọi là ‘720’ trên máy ảnh và trang web.
‘Chuẩn’ HD có một chút bất thường, ban đầu là một phân khúc giữa SD và “Full HD”. Nhãn hiệu ‘HD ready’ đã được hiển thị trên các TV HD đời đầu, cho biết bộ này sẽ chấp nhận hình ảnh HD đầy đủ, nhưng hiển thị hình ảnh nhỏ hơn một chút.
HDV
Video độ nét cao (High Definition Video – HDV) là tiền thân ban đầu của máy quay phim HD. Nó không hoàn toàn tốt như full HD.
HDV sử dụng kích thước pixel 1440 × 1080, kích thước này sẽ tạo ra hình ảnh 4:3. Tuy nhiên, hệ thống sử dụng pixel hình chữ nhật 1,33:1, kéo dài hình ảnh theo chiều ngang và dẫn đến hình ảnh 16: 9.
Full HD – Độ nét cao
Độ nét cao là tiêu chuẩn hiện hành của độ phân giải hình ảnh. Nó thường được gọi là ‘Full HD’ hoặc HD 1080 để phân biệt với ‘Standard HD’ (720). Hầu hết các máy ảnh, ngay cả những máy rẻ hơn, sẽ ghi lại ở chất lượng HD.
Độ phân giải HD là 1920 × 1080, tạo ra hình ảnh 2.073 megapixel. Đây là độ phân giải của các kênh truyền hình HD và đĩa Blu-ray.
Hiện nay, hầu hết các video đều được quay ở chế độ HD 1080, mặc dù phần lớn các kênh truyền hình vẫn phát ở định dạng SD (những kênh không phải HD). Các nhà sản xuất chương trình chỉ cần giảm tỷ lệ nội dung của họ để vừa với màn hình SD, nhưng vẫn giữ lại tùy chọn để tạo ra phiên bản ‘Full HD’.
Ultra high definition | Độ nét cực cao – UHD
UHD là tiêu chuẩn mới nổi cho hình ảnh tốt hơn HD. Hiện tại có hai biến thể khác nhau của UHD, 4K và 8K.
UHD 4K
UHD là tiêu chuẩn tương lai của độ phân giải hình ảnh. Đây cũng thường được gọi là 4K, đề cập đến gần bốn nghìn dòng độ phân giải dọc theo chiều rộng của hình ảnh.
Độ phân giải UHD là 3840 × 2160, tạo ra hình ảnh 8,294 megapixel. Đây là độ phân giải của một số nội dung phát trực tuyến, từ Netflix và BBC cũng như đĩa Blu-ray 4K UHD.
Hiện tại, rất nhiều nội dung cinema kỹ thuật số (digital cinema) được hoàn thiện ở độ phân giải UHD.
Trong khi xu hướng giữa các nhà sản xuất tivi là bán những chiếc tivi có độ phân giải ngày càng cao cho khách hàng, trên một chiếc tivi có kích thước tiêu chuẩn, ở khoảng cách xem tiêu chuẩn, lợi ích của UHD thường không đáng chú ý khi so sánh với HD.
TV UHD thường đi kèm với các lợi ích khác, chẳng hạn như hình ảnh dải động cao (Dolby HDR10) và gam màu rộng (REC2020) thường dễ gây chú ý hơn đối với người xem bình thường. Những lợi ích bổ sung này mà nền tảng UHD đang cung cấp có thể khiến mọi người tin rằng các pixel bổ sung đang gây ra sự gia tăng đáng kể về chất lượng, trong khi trên thực tế, dải động cao và gam màu rộng hơn đi kèm với UHD có thể mang lại những lợi ích đáng chú ý nhất.
UHD 8K
UHD 8K là tiêu chuẩn tương lai của độ phân giải hình ảnh, nó vượt xa UHD thông thường. Hiện tại, chỉ có một số máy quay phim chiếu phim đắt tiền nhất và một vài máy truyền hình tiên phong trang bị UHD 8K.
Độ phân giải UHD 8K là 7680 × 4320, tạo ra hình ảnh 33,177 megapixel.
Những lợi ích của hình ảnh 8K có thể không bao giờ thực sự đáng chú ý đối với người tiêu dùng, ngay cả trên những chiếc tivi lớn. Hình ảnh UHD 8K có thể mang lại lợi ích đáng kể cho các rạp chiếu phim hoặc các địa điểm chiếu phim lớn khác.
Cinema 2K, 4K, 5K, 6K
Tất cả các định dạng HD và UHD đều cố ý tuân theo tỷ lệ khung hình màn hình 16: 9. Có một số camera sẽ ghi lại hình ảnh có độ phân giải cao không hoàn toàn khớp với đầu ra tỷ lệ khung hình 16: 9 tiêu chuẩn.
Hình ảnh Cinema 2K (C2K) rộng hơn một chút so với HD và là độ phân giải tiêu chuẩn để tạo DCP (gói rạp chiếu phim kỹ thuật số) có thể phát lại trên máy chiếu rạp chiếu phim kỹ thuật số.
Độ phân giải C2K là 2048 × 1080, tạo ra hình ảnh 2,211 megapixel.
Tương tự, hình ảnh Cinema 4K (C4K) được thiết kế rộng hơn một chút so với khung UDH, vì lý do tương tự.
Độ phân giải C4K là 4096 × 2160, tạo ra hình ảnh 8,847 megapixel.
Điều này cũng đúng với hình ảnh 5K, 6K và 8K.
Những hình ảnh rạp chiếu phim này có tỷ lệ khung hình khoảng 1,9: 1, là tỷ lệ khung hình rộng hơn một chút so với 16: 9 (1,78: 1)